Expert aan het woord: Financiële tips voor start-ups (Vera Smets, CEO van Fincover)

|Posted by | Financiën
Tags: , ,
Financiële tips voor start-ups

Vera Smets, CEO, eigenaar en – zo noemt ze zichzelf – koffiemadam, van Fincover maakt het haar missie om de wereld van financiën op een begrijpbare manier uit te leggen. In een gesprek met TopCompare onthult ze haar financiële tips voor start-ups. “Met een sterk idee en een sterk financieel plan is de kans groter dat je een lening zal krijgen en dat je zal kunnen onderhandelen over de interesten”, zegt Vera Smets. 

In ons land heb je verschillende mogelijkheden om een start-up te financieren. Hoe kan je als starter bepalen welke financieringsvorm het best aansluit bij je project? 

Vera Smets: “Ik vind het belangrijk om eerst en vooral duidelijk te maken dat van je hobby je beroep maken niet altijd rozengeur en maneschijn is. Van je hobby je beroep maken, daar komt heel wat stress bij kijken. Het begint bij juridische stress: word je zelfstandige of ga je een rechtspersoon creëren? Als je een besloten vennootschap (bv, vroeger bvba) opricht, dan moet je als starter beseffen dat je een nieuw persoon creëert. Jij en je bv zijn juridisch gezien vreemden voor elkaar. Dan volgt de financiële stress. Als je geen bv opricht, dan ga je op zoek naar privéfinanciering. Als je een bv opricht, zal dat vennootschapsfinanciering zijn. Dan ga je lenen bij de bank of bij andere personen.”

“Je kan dan lenen bij de zogenaamde FFF: family, friends & fools. Wat ik zelf heel interessant vind, is een Winwinlening waarbij je geld kan lenen bij familie of vrienden. Je hebt daar ook matchmaking platformen voor waar ze vraag en aanbod samenbrengen. Als je een idee hebt om een bedrijf te starten, kan je daarop mensen vinden die jou geld willen lenen. Dat is trouwens ook een heel goede manier om te beleggen. Geld op een spaarrekening brengt niets op, dus waarom zou je niet investeren in een Winwinlening. De interest die je krijgt, is ook een stuk fiscaal aftrekbaar en zo’n lening is ook voor een stuk gegarandeerd. Als je dit samen met je kinderen doet, kan je jouw kinderen leren ondernemen.”

Interview met Vera Smets
@Ans Photography
Vera Smets, CEO van Fincover: “Al wat je doet  in het leven kan maar twee resultaten hebben: lukken of leren. Je mislukt alleen wanneer je dezelfde fout blijft maken.”

Wie is de baas bij elke financieringsvorm?

“Je kan dus geld ophalen onder de vorm van een lening, maar je kan ook geld ophalen onder de vorm van eigen vermogen. Dan spreken we over een kapitaalsverhoging. Eigen vermogen dat lijkt fantastisch: mensen stoppen geld in je vennootschap en je moet dat geld niet terugbetalen. Als er winst is moet je misschien dividenden uitkeren en dan mogen deze mensen mee beslissen. Dat is de definitie van een aandeelhouder. Elke bv of nv heeft aandeelhouders. Een aandeelhouder die veel geld in je start-up investeert, wilt ook een zitje in de raad van bestuur of in de algemene vergadering. Als ceo moet je rapporteren aan die raad van bestuur, die op hun beurt moeten rapporteren aan de algemene vergadering. Zij maken dus de strategische beslissingen. Als ceo van je vennootschap, moet je dan vaak een stukje van je droom opgeven omdat de raad van bestuur mee beslist over de grote lijnen. Daarom gebeurt het weleens dat de ceo van een start-up het eigen bedrijf verlaat. Ik noem dat het Steve Jobs-syndroom. Hij heeft Apple ook verlaten door een discussie met de raad van bestuur. Veel geld ophalen voor je start-up klinkt dus fantastisch, maar dan geef je ook een stukje zeggenschap op.”

“Dat is dan het voordeel van een lening. Als je gaat lenen bij de bank, de bank mag en kan nooit zeggenschap hebben over je bedrijf. Als het kan, werk dan met leningen want dan heb je zeggenschap over je eigen start-up.” 

Welke tips heb je voor start-ups? 

“Mijn belangrijkste advies? Richt zo snel mogelijk een bv op, zodat je jouw privévermogen en zakelijk vermogen kan scheiden. Als je geen bv hebt opgericht, dan zit je privévermogen en zakelijk vermogen samen. Als je dan failliet gaat, kan de bank jouw huis verkopen als je jouw lening niet kan terugbetalen. Als je met je bv of vennootschap gaat lenen en je kan de lening niet terugbetalen, dan kan de bank geen beslag leggen op je huis.”

“Een ander belangrijk element voor starters zijn de waarborgen. Als je aanklopt bij de bank om met je bv een lening aan te vragen, dan gaan ze willen dat je als privépersoon borg staat voor die lening. Dat heet een solidaire borgstelling. Je hebt immers nog niets bewezen met je start-up. Je moet proberen om een lening te verkrijgen zonder dat je borg staat als privépersoon. Dat zal in vele gevallen niet mogelijk zijn, maar na een aantal jaar – als je met jouw start-up wél al iets hebt bewezen –  kan je dit wel opnieuw onderhandelen. Je kan dan aan de bank vragen om je krediet verder te zetten zonder jouw solidaire borgstelling. Banken staan daar natuurlijk niet voor te springen, dus dan moet je wat commerciële druk zetten: je kan jouw geld ook in bewaring geven bij een andere bank.”

“Als je geld nodig hebt, dan ga je sowieso bij verschillende banken of financierders een lening aanvragen, dan ga je vergelijken. Op jullie website kan je tarieven vergelijken en het is ook belangrijk dat je dat doet. Ik zeg altijd ‘je moet niet zozeer procenten, maar vooral centen vergelijken’. Als je banken gaat vergelijken, moet je bij elke bank dezelfde elementen vergelijken. Je kan de rentevoeten en maandelijkse aflossingen voor een lening van € 100.000 op 10 jaar niet vergelijken met een lening van € 100.000 op 15 jaar. Je moet dezelfde vragen stellen, zo kan je niet alleen procenten maar ook centen vergelijken.” 

“Als je een krediet aanvraagt, dan gaan banken ook kijken waarom jij een lening nodig hebt. Het is dus belangrijk dat je jouw project goed kan uitleggen. Banken of investeerders die je geld lenen, geven jou krediet. Krediet, dat wilt zeggen: vertrouwen. Je moet als starter jouw business model kunnen uitleggen. Heel simpel gezegd: hoe ga je geld verdienen met jouw start-up? Een bank die jou een lening geeft, wilt terugbetaald worden en wilt dus ook weten hoe dat zal gebeuren. Je moet je project kunnen verdedigen als je geld vraagt aan de bank of investeerders.”

Heb je veel onderhandelingsruimte bij de banken als je gaat lenen?

“Natuurlijk, je kan over alles onderhandelen: rentevoeten, terugbetalingstermijnen, waarborgen, … Of je een lening krijgt, hangt vaak af van hoe goed je project is. Een manier om een bank te overtuigen, is om te tonen dat je terugkerende inkomsten gaat hebben. Handelen in verzekeringen is daarbij een goed voorbeeld. Als je kan aantonen dat je al een paar klanten hebt, dan kan je zeggen dat je terugkerende inkomsten gaat hebben. Een klant gaat niet elk jaar van verzekeraar veranderen, dus elk jaar opnieuw heb je die inkomsten. Hoe sterker je dossier, hoe meer je kan onderhandelen met de bank.”

Wat zijn de meest gemaakte fouten die iemand maakt bij de financiering van een start-up? Welke tips heb je om dergelijke fouten te vermijden?

“Te weinig financieel inzicht. Ken je kosten als je begint als start-up! Je wil jezelf een loon uitbetalen, dat moet de bedoeling zijn. Wat is er nodig om jezelf loon uit te betalen? Want het is niet alleen loon, je moet ook sociale zekerheid en dergelijke betalen. Je moet als ondernemer ook zelf je financiële cijfers begrijpen. Er is online heel veel gratis en goed advies te vinden. Bij bijvoorbeeld sociale secretariaten zoals SD Worx, Acerta,… vind je hoe je de volledige loonkost kan berekenen. Ook Unizo biedt uitgebreid gratis startersadvies. Maak daar gebruik van, maak daar tijd voor! Als starter kan je ook heel wat subsidies krijgen. Met bijvoorbeeld Vlaio, Unizo of Voka kan je gratis gesprekken voeren om te weten op welke subsidies je recht hebt.” 

“Wat ook belangrijk is, is het idee van managementvennootschap. Stel dat je met drie vrienden een bedrijf wilt starten. Je bent alle drie zaakvoerder in de vennootschap. Je hebt dus alle drie recht op een salaris, een wagen, pensioenopbouw,… Alleen, welke wagen wordt het? En welk pensioen wil je opbouwen? Om discussies te vermijden kunnen de drie zaakvoerders een eigen managementvennootschap oprichten. Ieder richt dus een eigen bv op. Vanuit de eigen bv of managementvennootschap stuurt iedere zaakvoerder zijn factuur naar de werkvennootschap. Je hoeft onderling enkel af te spreken wat het maandelijks factuurbedrag zal zijn. Binnen de managementvennootschap beslist elke zaakvoerder voor zich wat hij besteedt aan loon, pensioenopbouw, wagen,… Zo kan je heel wat onderlinge discussies vermijden. Oké, het oprichten van een bv kost geld, maar het geeft veel rust in een bedrijf wanneer discussies over wagens en pensioenen niet meer op de agenda staan. 

Een goed financieel plan is ongetwijfeld belangrijk, welke elementen mogen zeker niet ontbreken? 

“Je financieel plan moet eigenlijk een mini boekhouding zijn. Je moet een balans en een resultatenrekening hebben en eigenlijk ook een cash flow statement. Een financieel plan is eigenlijk: hoe ziet je balans en resultatenrekening eruit bij de start, na een jaar, na twee jaar, na drie jaar. Een goed financieel plan heeft ook een cash flow statement: een apart rapport (dat aangeeft welke middelen een bedrijf binnenkomen en verlaten). Dat is spijtig genoeg niet verplicht voor een bv, nv of vzw, enkel voor bedrijven op de beurs.”

“Een goed financieel plan begint bij het opsommen van de kosten: loon, sociale zekerheid, huur, brandverzekering, vennootschapsbijdrage, telecom, … Je moet weten wat je vaste en variabele kosten zijn. Variabele kosten stijgen of dalen als je verkoop stijgt of daalt. Vaste kosten die blijven gelijk en heb je altijd, zoals de lonen of de huur voor je magazijn. Stel: je gaat appels verkopen. Je hebt € 10.000 aan vaste kosten per maand en per appel verdien je € 1. Dan weet je dat je al zeker 10.000 appels moet verkopen om uit je vaste kosten te geraken. Als je dan weet dat je een appel inkoopt aan € 0,5 dan moet je een appel verkopen aan € 1,50. Dat is je break-even analyse, dat wil zeggen het nulpunt waar je jouw kosten hebt terugverdiend. Zo’n berekening vraagt wat rekenwerk, maar geen financiële kennis. Daarvoor moet je ook een concurrentieanalyse doen om te kijken hoeveel concurrenten vragen voor een appel. Met een sterk financieel plan kan je ook gemakkelijker bij de bank om een lening vragen.” 

Wat zijn de voornaamste kosten die start-ups in het begin maken? 

“Loon. Er zijn veel starters die zeggen ‘ik hoef geen loon in het begin’, maar in je financieel plan moet je er van uitgaan dat je jezelf op termijn ook loon gaat uitbetalen. Een vraag die je moet stellen als starter: wat heb ik nodig om de eerste keer te kunnen verkopen? Ik geef trainingen en heb daarvoor alleen een laptop nodig, want door de coronacrisis is alles online. De financiële drempel voor ik iets kan verkopen is bij mij dus heel laag, wat natuurlijk ook kan betekenen dat ik veel concurrenten kan hebben want iedereen heeft een laptop. Als je idee is om een vaccin te ontwikkelen, moet je voor je één vaccin kan verkopen eerst miljoenen of miljarden investeren. Zo’n starter gaat veel meer geld nodig hebben vooraleer hij zijn eerste product kan verkopen. Dan maak je in het begin verliezen. Voor elke business is de kostenstructuur anders, dus je kan best een lijstje maken om een zicht te krijgen op je kosten. Ga met mensen praten die je business kennen, dat gaat je vele inzichten geven. Ook hier kan Unizo helpen.”

Wanneer ben je niet langer een start-up? Vanaf wanneer mag je spreken van een scale-up? 

“Scale-up is het schalen. Dat kan zijn dat je markt groter wordt, dat er meer vraag is naar je product, dus je moet groter worden. Maar eigenlijk moet je niet groter worden. Ik heb vanaf dag één gezegd ‘ik werk alleen’. Ik ben alles in mijn bedrijf: vennoot, algemene vergadering en koffiemadam. Het is niet: een groot bedrijf is succesvol en een klein bedrijf is niet succesvol. Ik ben een heel klein bedrijf, maar ik vind mezelf succesvol. Je hebt grote bedrijven die niet succesvol zijn. Je moet niet groeien om succesvol te zijn. Groei is ook niet slecht, maar je moet jezelf de vraag stellen of dit bij jou past. We hebben maar 24 uur in een dag en die brengen we best door met dingen die ons energie geven. Dat is de basis voor iedereen: een ondernemer, een leerkracht of een huisvader.”

Heb je nog een laatste tip voor start-ups? 

“Hoe sterker je dossier, hoe beter je kan onderhandelen met de bank. Als je bij de bank aanklopt met een mager dossier, dan zien ze je als risico en zal je hoge interesten moeten betalen. Hoe beter je dossier met een goed financieel plan, hoe groter de kans dat je een lening zal krijgen en hoe meer je over de interesten en dergelijke zal kunnen onderhandelen. En mocht je start-up niet van de grond komen, dan is dat niet erg. Ik zeg het bijna dagelijks aan mijn kinderen: ‘Al wat je doet  in het leven kan maar twee resultaten hebben: lukken of leren. Je mislukt alleen wanneer je dezelfde fout blijft maken.’”

Avatar

Over Sien Droeshout

Het is geen geheim dat ik me als content marketeer bij TopCompare uren mag verdiepen in de allerlaatste nieuwtjes van de financiële wereld. Alleen zo kan ik mensen op een duidelijke en leuke manier informeren over financiële producten, én hen helpen de beste keuzes te maken.