Ben je ontslagen? Of heb je momenteel geen werk? Dan kan je mogelijks een werkloosheidsuitkering krijgen. Wel zijn er een paar voorwaarden en is het bedrag afhankelijk van verschillende factoren. Wij leggen uit hoe je jouw werkloosheidsuitkering kan berekenen.
Eerst en vooral: de voorwaarden
Niet iedereen zal zomaar een werkloosheidsuitkering aanvragen en die ook krijgen. Om recht te hebben op een uitkering moet je aan de volgende voorwaarden voldoen:
- Onvrijwillig werkloos zijn
- Een aantal dagen in loondienst gewerkt hebben
- En dat gedurende een bepaalde periode onmiddellijk voorafgaand aan je aanvraag
Als je jonger dan 36 jaar bent, moet je 312 dagen gewerkt hebben gedurende de 21 maanden voorafgaand aan je aanvraag. Ben je tussen 36 en 49 jaar oud? Dan worden de gewerkte arbeidsdagen verhoogt naar 468 gedurende 33 maanden. Vanaf 50 jaar zijn dat 624 dagen gedurende de 42 maanden voor de aanvraag. Weet dat ook betaalde ziekte- en vakantiedagen meetellen als gewerkte dagen.
In theorie wil dit zeggen dat je eigenlijk geen recht hebt op een werkloosheidsuitkering als je zelf ontslag neemt of je contract beëindigt in onderling akkoord met je werkgever. Toch kan de RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening) oordelen dat je ontslag hebt genomen met een geldige redenen, zoals een zware fout van je werkgever of om medische redenen. Ben je toch werkloos zonder geldige reden? Dan kan de RVA jou een verwittiging geven of uitsluiten van een uitkering voor een bepaalde of zelfs onbepaalde periode.
Het bedrag van je werkloosheidsuitkering berekenen
De RVA berekent je bruto werkloosheidsuitkering op basis van drie factoren:
- Jouw laatst verdiende brutoloon
- Je gezinssituatie (alleenwonend, samenwonend zonder gezinslast, samenwonend met gezinslast)
- Je beroepsverleden (het aantal gewerkte dagen)
In tegenstelling tot in bijna alle andere Europese landen, kan je in België voor onbeperkte tijd je werkloosheidsuitkering krijgen. Wel daalt het bedrag van de uitkering na verloop van tijd. Dat gebeurt in drie perioden:
- Periode 1 van 12 maanden: Tijdens jouw eerste drie maanden als volledige werkloze ontvang je 65% van je laatst verdiende loon. Tijdens de volgende negen maanden ontvang je 60% van je laatst verdiende loon.
- Periode 2 van maximaal 36 maanden: Na jouw eerste jaar in werkloosheid volgt een periode van twee maanden, die telkens verlengd wordt met twee maanden per gewerkt jaar. Tijdens deze twee maanden (of meer als je al enkele werkjaren achter de rug hebt) ontvang je als samenwonende met gezinslast 60% van je laatst verdiende loon, als alleenwonende 55% van je laatst verdiende loon en als samenwonende zonder gezinslast 40% van je laatst verdiende loon. Nadien zakt de uitkering in verschillende keren verder tot een forfaitaire uitkering.
- Periode 3: Na de tweede periode, en dus nadat je in totaal maximaal 48 maanden werkloos bent, ontvang je als werkloze nu altijd een forfaitaire uitkering. Dat bedrag is niet meer gebaseerd op je laatste loon, maar hangt af van je gezinssituatie.
Voorbeeld: Je hebt al drie jaar gewerkt, bent alleenwonend en je laatste brutoloon was 2.500 euro. Als je volledig werkloos valt, dan ontvang je tijdens de eerste drie maanden 1.625 euro en tijdens de volgende negen maanden 1.500 euro. Ben je na een jaar nog werkloos? Dan zie je jouw uitkering dalen tot 1.375 euro voor twee maanden plus zes maanden extra omdat je al drie jaar gewerkt hebt. Nadien daalt het nog verder tot een forfaitaire uitkering.
Let op: Er is wel een loongrens van 2.955,69 euro per maand tijdens de eerste zes maanden en van 2.754,76 euro voor de laatste zes maanden van het eerste jaar van volledige werkloosheid. Vanaf het tweede jaar ligt die grens op 2.574,25 euro voor samenwonenden met of zonder gezinslast en op 2.518,24 euro voor alleenwonenden. Verdien jij meer? Dan zal de RVA jouw werkloosheidsuitkering berekenen op basis van deze loongrens en niet op basis van je werkelijke loon.
Uitzondering: Je blijft jouw werkloosheidsuitkering van de tweede periode ontvangen als je minstens 25 jaar gewerkt hebt als loontrekkende, je minstens 33% blijvend arbeidsongeschikt bent of je 55 jaar bent geworden.
Goed om ook te weten is dat de uitkeringen gekoppeld zijn aan de evolutie van de index van de consumptieprijzen. Ze worden dus geïndexeerd als deze een bepaald niveau overschrijdt. Verder houdt je uitbetalingsinstelling – je vakbond of de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen – ook 10,09% bedrijfsvoorheffing in op je uitkering. Dat is niet het geval bij alleenwonenden, samenwonenden met gezinslast en samenwonenden zonder gezinslast die uitkeringen in de tweede en derde periode opvangen.
Conclusie
Als je zonder werk valt, moet je zo snel mogelijk naar je uitbetalingsinstelling stappen om je werkloosheidsuitkering aan te vragen. Je kan met bovenstaande gegevens jouw werkloosheidsuitkering zelf berekenen, maar niet alle uitzonderingen zijn hier opgesomd. Om het exacte bedrag te kennen, zal je dus moeten wachten op de beslissing van de RVA.
